Mits het respecteren van bepaalde voorwaarden kan een familiale onderneming in aanmerking komen voor een verminderd tarief inzake successierechten. Dit kan niet enkel voor familieleden, maar ook voor “anderen”. In een eerste fase bekijken we of de onderneming in aanmerking kan komen, in een tweede fase welke voorwaarden je dient na te komen om het tarief te behouden. De regeling is een uitstekend middel waarbij eenvoudig een eind kan worden gesteld aan torenhoge successierechten.
Om te voldoen aan de verlaagde erfbelasting voor de familiale onderneming dien je te voldoen aan enkele voorwaarden. Indien vervuld, zal de erfbelasting slechts aan 3% of 7% onderhevig zijn. In dit artikel bespreken we –omvangrijk- de verschillende stappen in het analyseproces. Indien je overtuigd ben, aarzel dan niet om vrijblijvend samen jouw situatie te doorlopen. Dit kan zowel in het kader van erfplanning als na het overlijden. Het nakomen van de verplichtingen is elementair, anders verlies je per direct (!) het verminderd tarief.
Belangrijk om erbij te vermelden is dat het verlaagde tarief uitsluitend kan toegepast worden in het Vlaams Gewest. Dit komt omdat de Vlaamse overheid in de Vlaamse Codex Fiscaliteit de successiebelasting heeft toegewezen aan zichzelf.
Tarief
Men zal aan 3% kunnen erven indien men erfgenaam is in rechte lijn, erfgenoot of samenwonende is. Alle andere zullen aan 7% erven.
Voorwaarden om het verlaagde tarief te verkrijgen
Er worden enkele voorwaarden gesteld in hoofde van de onderneming zelf. Zo dient de onderneming of vennootschap:
- Een exploitatie te hebben die bestaat uit nijverheid, handel, ambacht of landbouwactiviteit OF de uitoefening van een vrij beroep. Dus de regeling kan uitdrukkelijk ook genoten worden voor vrij beroepers.
Wat met de holdings
Voor holdings wordt er een uitdrukkelijk onderscheid gemaakt tussen actieve holdings en passieve holdings. Een passieve holding dient minstens 30% van de aandelen te bezitten van één directe dochtervennootschap die wel voldoet aan de hierboven gestelde voorwaarden. De dochtervennootschap dient bovendien haar zetel van werkelijke leiding te hebben binnen de EER.
Heb je geen reële activiteit?
Vennootschappen zonder reële activiteit worden uitdrukkelijk uitgesloten uit het verminderd tarief. De wet schrijft uitdrukkelijk voor wat men verstaat onder een vennootschap zonder reële activiteit, waarbij men op grond van twee voorwaarden (beide cumulatief te beantwoorden) de management en patrimoniumvennootschappen weet uit te sluiten. De voorwaarden zijn de volgende, en dienen beiden vervuld te worden om uitgesloten te worden:
- Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen een percentage gelijk of lager dan 1,50% uitmaken van de totale activa;
- De terreinen en gebouwen meer dan 50% uitmaken van het totale actief.
Wie al enig inzicht heeft in balanslezen kan afleiden dat beide voorwaarden vervuld zullen worden in een managementvennootschap of patrimoniumvennootschap. Dit is dan ook de uitdrukkelijke bedoeling van de wetgever.
De ondernemings moet persoonlijk geëxploiteerd worden
De familiale onderneming moet voor het overlijden door de erflaten en zijn echtgenoot of samenwonende partner persoonlijk worden geëxploiteerd of uitgeoefend en dit tot op de dag van het overlijden van de erflater. Meer bepaald wil men uitdrukkelijk dat de daadwerkelijke leiding in de onderneming werd genoten, al dan niet met anderen. Het hoeft dus niet dat men volledig alleen de leiding had.
Feitelijke samenwonenden worden ook aanvaard op voorwaarden dat ze langer dan 3 jaar samenwonen. Dit is aan te tonen op basis van feiten (rekeningen, gemeenschappelijke huishouding, etc).
Wat komt in aanmerking voor het verlaagde tarief
- De aandelen en certificaten van aandelen komen in aanmerking;
- De beroepsmatig geïnvesteerde activa. Kortweg, indien er een onroerend goed van de onderneming wordt gebruikt voor de bewoning van de kinderen, zal dit niet beroepsmatig zijn en dus bijgevolg geen verlaagd tarief genieten;
- Er is een uitdrukkelijke uitsluiting voor de rekening couranten of certificaten van vorderingen.
De wet maakt m.a.w. geen uitsluiting voor blote eigendom of vruchtgebruik van de aandelen of certificaten van aandelen.
Aandelen in volle eigendom van de erflater en/of zijn familie
De aandelen dienen op ogenblik van overlijden voor minstens 30% of 50% in volle eigendom toe te behoren aan de erflater en/of zijn familie. Voor alle duidelijkheid: voor de berekening worden de aandelen van familieleden ook meegeteld. Ooms, tantes, neven en nichten tellen niet mee voor de berekening.
Voor de berekening van de 30% voorwaarde dienen we te zorgen dat
- Met één andere aandeelhouder (vreemde) een totaalpercentage van 70% wordt bereikt;
- OF met twee andere aandeelhouders (vreemden) een totaalpercentage van 90% wordt bereikt.
(Het gaat telkens over percentages in de volle eigendom.)
Voorwaarden vanaf men het verlaagde tarief heeft genoten
Verderzetting en jaarrekening
De onderneming dient te worden verdergezet gedurende een periode van 3 jaar. Deze periode gaat in vanaf datum van overlijden van de erflater.
De onderneming dient de activiteit verder te zetten. Indien men bijvoorbeeld geen economische activiteit meer uitvoert zal het verlaagde tarief alsnog verloren gaan.
De familiale vennootschap dient zicht strikt te houden aan de wettelijke verplichtingen inzake het opmaken van de jaarrekening.
Onroerende goederen?
De onroerende goederen die de onderneming bezit mogen niet aangewend worden voor bewoning. Dit is een logisch gevolg van de eerder gestelde voorwaarde.
Kapitaal en zetelverplaatsingen
Voor vennootschappen is er een bijkomende voorwaarde: het verbod op kapitaalverminderingen gedurende de eerste drie jaar na overlijden. Daarnaast verliest men het verminderde tarief indien de zetel van werkelijke leiding wordt overgebracht naar buiten een plaats buiten de EER.
Wij zijn er om te helpen
Wij zorgen ervoor dat U zekerheid verwerft inzake de vermindering van de successierechten. Daarnaast staan wij als erkend accountant en belastingconsulent in om het verminderde tarief te behouden. Raak je aan de voorwaarden, zal het verminderde tarief namelijk alsnog worden verloren.